
22-01-2025
Իսկ գիտե՞ք, թե երբ է ներդրվել և կիրառվել ապահովագրությունը Հայաստանում
Նաիրի թիմ
Այսօր դժվար է պատկերացնել մեր կյանքն առանց ապահովագության։ Ու թեպետ մի քանի տասնամյակ առաջ հասարակությունը վերապահումով ու կասկածամտությամբ էր մոտենում ապահովագրությանը, այն կարճ ժամանակում դարձավ ինչ-որ առումով կենսակերպ։
Ասում են, թե ապահովագրության գաղափարի մասին հիշատակումներ կարելի է նույնիսկ Հին Կտակարանում գտնել։ Իսկ ե՞րբ և ինչպե՞ս նորանկախ Հայաստանում ապահովագրական ոլորտը ձևավորվեց։
Խորհրդային Միության տարիներին կար նաև ապահովագրության պետական համակարգ։ Միության փլուզումից հետո քանդվեց նաև տասնամյակներով ձևավորված պետական ապահովագրության համակարգը։ 1991-1996 թթ. Հայաստանում գործում էր ընդհանուր 80-ից ավելի ապահովագրական ընկերություն, ոլորտը չկարգավորված էր, անվերահսկելի, ընկերություններն էլ տարերայնորեն ձևավորվում ու լուծարվում էին: Շուկա ձևավորելու համար խորհրդանշական էր 1996-ը։ ՀՀ ֆինանսների նախարարությունում ստեղծվեց առանձին կառուցվածքային ստորաբաժանում` ապահովագրական տեսչություն:
1996 թ. նոյեմբերի 19-ին ընդունվեց «Ապահովագրության մասին» օրենքը, որը կարոևարգույն դերակատարում ունեցավ ոլորտի համար, հետագայում հենց այս օրն էլ երկրում սկսեցին նշել որպես Ապահովագրողի օր։ 1996թ․ նոյեմբերի 29-ին՝ «ՀՀ տարածքում գործող ապահովագրական կազմակերպությունների գործունեությունը կարգավորելու մասին» կառավարության որոշումը։ Դրվեցին ապահովագրական գործի ապամենաշնորհման իրավական դաշտի առաջին հիմնաքարերը: Ի դեպ, հենց 1996թ․ էլ հիմնադրվեց Նաիրի 96 ապահովագրական ընկերությունը, որն ամիսներ անց՝ 1997-ից սկսեց արդեն ապահովագրական գործունեություն իրականացնել (2008թ․ «Նաիրի 96»-ը վերանվանվեց ու դարձավ «Նաիրի Ինշուրանս»)։
Ոլորտի համար հաջորդ կարևոր, շրջադարձային իրադարձությունը դարձավ 2011թ.-ից, երբ ներդրվեց ավտոքաղաքացիական պատասխանատվության պարտադիր ապահովագրությունը (ԱՊՊԱ)։ ՀՀ Կենտրոնական բանկի կողմից հիմնադրվեց նաև Ավտոապահովագրողների Բյուրոն, որը ոչ միայն պետք է նպաստեր համակարգի զարգացմանն ու վերահսկմանը, այլև վարորդների մոտ ծագող տարբեր խնդիրների հաղթահարմանը։
2000թ․ դրությամբ մեր երկրում գործում էին 25 լիցենզավորված ապահովագրական ընկերություններ, սակայն աստիճանաբար այս թիվը նվազեց։ Ներկայում Հայաստանում գործում են ապահովագրական 7 ընկերություններ՝ «Արմենիա Ինշուրանս», «Էֆես», «Ինգո Արմենիա», «Լիգա Ինշուրանս», «Նաիրի Ինշուրանս», «Ռեգո Ինշուրանս» և «Սիլ Ինշուրանս»։
Հայաստանում ամենատարածված ապահովագրատեսակներն են ավտոմեքենայի ապահովագրությունը, ճամփորդության ապահովագրությունը, առողջության կամ բժշկական ապահովագրությունը, գույքի ապահովագրությունը, ինչպես նաև ֆինանսների և պատասխանատվության ապահովագրատեսակները։
Կյանքի ապահովագրությունը, որը շատ մեծ տարածում ունի արևմտյան երկրներում, Հայաստանում դեռևս չկա։ Թյուրիմացաբար մարդիկ հաճախ կյանքի ապահովագրություն են անվանում բժշկական կամ ճամփորդական ապահովագրությունները։
Թեպետ ապահովագրական ոլորտն ամենադանդաղ թվայնացվող ոլորտներից է, որովհետև ավանդաբար մարդիկ սիրում են ապահովագրական պայմանագիր կնքել դեմ առ դեմ, բայց վերջին տարիներին մեր երկրում ևս մեծ տարածում է գտնում օնլայն ապահովագրությունը։ Ընկերություններն աստիճանաբար իրենց ծառայությունները տեղափոխում են թվային հարթակ՝ օգնելով հաճախորդներին խնայել ամենակարևորը՝ ժամանակ։